Υποχρεωτικές εργαστηριακές δραστηριότητες μαθημάτων Φυσικών Επιστημών στα Γυμνάσια, και Λύκεια για το σχολικό έτος 2017-2018.
| ΓΥΜΝΑΣΙO | Οδηγού | Ε.Κ.Φ.Ε |
| ΦΥΣΙΚΗ A΄ τάξη. ( Πρόταση Ε.Κ.Φ.Ε. Καστοριάς ) |
||
| 1. Μετρήσεις μήκους ? Η μέση τιμή. | Φ.Ε. | Φ.Ε |
| 2. Μετρήσεις χρόνου ? Η ακρίβεια. | ||
| 3. Μετρήσεις μάζας ? Τα διαγράμματα. | ||
| 4. Μέτρηση όγκου | ||
| 5. Μέτρηση Πυκνότητας | ||
| 6. Μετρήσεις θερμοκρασίας ? Η βαθμονόμηση. | ||
| 7. Από τη θερμότητα στη θερμοκρασία ? Η θερμική ισορροπία. | ||
| 8. Το ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα ? Κίνδυνοι και «ασφάλεια». | ||
| 9. Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό ? Ο ηλεκτρικός (ιδιο-)κινητήρας. | ||
| 10. Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό ? Η ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια. | ||
| ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α΄ τάξης | ||
| α) Μικροσκοπική παρατήρηση φυτικών κυττάρων (Ασκηση 1) | ||
| β) Μικροσκοπική παρατήρηση ζωικών κυττάρων (Ασκηση 2) | ||
| γ) Η μεταφορά ουσιών στα φυτά (Ασκηση 5) | ||
| ΦΥΣΙΚΗ Β΄ τάξης | ||
| α) Μελέτη των ευθυγράμμων κινήσεων (Άσκηση 6) | ||
| β) Προαιρετικά : Σύνθεση δυνάμεων (Άσκηση 8) | ||
| γ) Μέτρηση δύναμης - Νόμος Hook (Άσκηση 10) | ||
| δ) Άνωση - Αρχή του Αρχιμήδη (Άσκηση 12) | ||
| ε) Άνωση και βάρος του υγρού που εκτοπίζει το σώμα. ('Ασκηση 14) | ||
| ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β΄ τάξης | ||
| 1] Άσκηση 2: Παρατήρηση πρωτοζώων | ||
| 2] Άσκηση 3: Παρατήρηση βακτηρίων | ||
| ΧΗΜΕΙΑ Β΄ τάξης | ||
| α) 1η εργαστηριακή άσκηση του Εργαστηριακού Οδηγού. Η υποενότητα 1.3 «Φυσικές ιδιότητες των υλικών» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (1η εργαστηριακή άσκηση του Εργαστηριακού Οδηγού). Στην εργαστηριακή άσκηση μελετώνται πειραματικά δύο φυσικές ιδιότητες των υλικών (σκληρότητα και πυκνότητα) και προτείνεται να γίνει αναφορά στις άλλες ιδιότητες που αναφέρει το σχολικό βιβλίο. |
||
| β) 3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, του Εργαστηριακού Οδηγού. Η υποενότητα 2.3.1 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος προς βάρος (% w/w)» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές. |
||
| γ) 3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 3ο, του Εργαστηριακού Οδηγού. Η υποενότητα 2.3.3 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό όγκο προς όγκο (% v/v)» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 3ο, του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές. |
||
| 2.4 ΝΑΙ. Η υποενότητα «Ρύπανση του νερού» προτείνεται να αντιμετωπιστεί με τη μορφή σχεδίου εργασίας (project) (2 ώρες). | ||
| δ) 4η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, μέρος 2ο και μέρος 3ο. Η υποενότητα 2.5 «Διαχωρισμός μιγμάτων» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (4η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, μέρος 2ο και μέρος 3ο). Η άσκηση αυτή προτείνεται να πραγματοποιηθεί στη διάρκεια μιας διδακτικής ώρας, η οποία να κατανεμηθεί ως εξής: Τα πέντε πρώτα λεπτά να διατεθούν για την έναρξη του 3ου μέρους. Καθώς οι μαθητές αναμένουν να ανέβει ο διαλύτης στο διηθητικό χαρτί, μπορεί να πραγματοποιηθεί το μέρος 1ο και το μέρος 2ο, και στη συνέχεια, να ολοκληρωθεί το μέρος 3ο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό. |
||
| ΦΥΣΙΚΗ Γ΄ τάξης. Οι ασκήσεις της Γ' τάξης | ||
| α) Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις (Άσκηση 1) | ||
| β) Ο Νόμος του Ohm (Άσκηση 2) | ||
| γ) Σύνδεση αντιστατών σε σειρά (Άσκηση 4) | ||
| δ) Παράλληλη σύνδεση αντιστατών (Άσκηση 5) | ||
| ε) Διακοπή και βραχυκύκλωμα (Άσκηση 6) | ||
| στ) Πειραματικός έλεγχος νόμων του απλού εκκρεμούς (Άσκηση 7) | ||
| η) Διάθλαση (12) | ||
| θ) Συγκλίνοντες φακοί. | ||
| ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ τάξης | ||
| ΧΗΜΕΙΑ Γ΄ τάξης | ||
| α) Οι αντιδράσεις των μετάλλων με αραιά διαλύματα οξέων. Πείραμα 1.5 Η υποενότητα 3.2 «Οι αντιδράσεις των μετάλλων με αραιά διαλύματα οξέων», ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο με έμφαση στην ποιοτική εξέταση δύο/τριών παραδειγμάτων χημικών αντιδράσεων, χωρίς να δίνεται έμφαση στη γραφή των χημικών τύπων (π.χ. υδροχλωρικό οξύ και χαλκός, ψευδάργυρος, σίδηρος ή αργίλιο με πειραματική παρατήρηση την έκλυση υδρογόνου όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό, Πείραμα 1.5 ). |
||
| β) Μέτρηση του pH των διαλυμάτων ορισμένων οξέων με πεχαμετρικό χαρτί (Πείραμα 1.1). Μετά την υποενότητα 2 να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον Εργαστηριακό Οδηγό το πείραμα 1.1 «Μέτρηση του pH των διαλυμάτων ορισμένων οξέων με πεχαμετρικό χαρτί» και το πείραμα 2.1 «Βασικές ιδιότητες διαλυμάτων καθημερινής χρήσης» (1 ώρα). |
||
| γ) Διαδοχικές εξουδετερώσεις οξέος από βάση και το αντίστροφο (Πείραμα 3.1). Μετά την υποενότητα 3 να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον Εργαστηριακό Οδηγό το πείραμα 3.1 «Διαδοχικές εξουδετερώσεις οξέος από βάση και το αντίστροφο» (1 ώρα). |
||
| Η υποενότητα «Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή» προτείνεται να αντιμετωπιστεί ως σχέδιο εργασίας (Project). Το θέμα μπορεί να δοθεί στην αρχή της υποενότητας ώστε οι μαθητές να εργασθούν παράλληλα με τη διδασκαλία των υποενοτήτων, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί εγκαίρως και να παρουσιασθεί στην τάξη. |
ΛΥΚΕΙΟ
ΦΥΣΙΚΗ Α? Λυκείου
1) Γνωριμία με το εργαστήριο: Αβεβαιότητα (σφάλμα) μέτρησης, σημαντικά ψηφία, στρογγυλοποίηση, γραφικές παραστάσεις
2) Μελέτη ευθύγραμμης ομαλά επιταχυνόμενης κίνησης (2α)
3) Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας στην ελεύθερη πτώση σώματος (9)
Ενδεικτικές δραστηριότητες
1] Δραστηριότητες μέτρησης μήκους, χρόνου και μάζας στο εργαστήριο.
2] Πειραματική μελέτη της ευθύγραμμης ομαλά μεταβαλλόμενης κίνησης στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ
3] Μελέτη καταστάσεων σχετικών με την ασφαλή κυκλοφορία των αυτοκινήτων (συνθετική εργασία)
4] Ποιοτική και ποσοτική μελέτη της σύνθεσης δυνάμεων στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ.
5] Μελέτη της ελεύθερης πτώσης ενός σώματος στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ.
6] Μελέτη της κίνησης σώματος σε κεκλιμένο επίπεδο το οποίο υπόκειται σε τριβή ολίσθησης, στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ.
7] Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενεργείας σε διάφορες φυσικές καταστάσεις στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ.
8] Μελέτη της μετατροπής μηχανικού έργου σε θερμότητα στο εργαστήριο ή/και στον Η/Υ.
9] Μελέτη θερμικών καταστάσεων με τη βοήθεια μικροσκοπικών μοντέλων στον Η/Υ.
ΦΥΣΙΚΗ Β? Λυκείου Γενικής Παιδείας
1] Hλεκτρομαγνητική επαγωγή με πηνίο και μαγνήτη, επίδειξη γεννήτριας.
2] Εκτροπή μαγνητικής βελόνας λόγω ηλεκτρικού ρεύματος, κατασκευή ηλεκτρομαγνήτη.
3] Εξοικείωση με τη χρήση πολύμετρων (χρήση ως αμπερόμετρα και βολτόμετρα) και πειραματική επαλήθευση των κανόνων, όπως περιγράφονται στο βιβλίο (εικόνα 2.3-15 και 2.3-19)
4] Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή και ωμικό καταναλωτή (εκτός του κινητήρα) (2)
5] Μελέτη χαρακτηριστικής καμπύλης ηλεκτρικής πηγής και ωμικού καταναλωτή (3).
6] Πειράματα επίδειξης στα φαινόμενα της ανάκλασης και της διάθλασης
7] Παρατήρηση συνεχών - γραμμικών φασμάτων (1)
ΦΥΣΙΚΗ Β? Λυκείου Προσανατολισμού
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1] Ποιοτική μελέτη της ανεξαρτησίας των κινήσεων στο εργαστήριο.
2] Ποιοτική μελέτη της οριζόντιας βολής στον Η/Υ.
3] Ποιοτική μελέτη της ομαλής κυκλικής κίνησης στον Η/Υ.
4] Ποιοτική μελέτη της αρχής λειτουργίας του πυραύλου στο εργαστήριο.
5] Ποιοτική και ποσοτική μελέτη της ελαστικής κρούσης σε μία διάσταση στον Η/Υ.
6] Συνθετική εργασία: Οι αρχές διατήρησης στη Φυσική
7] Προσομοίωση της κατανομής Maxwell ? Boltzman.
8] Προσομοίωση της μηχανής Carnot.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1] Διατήρηση της ορμής σε μία έκρηξη.
2] Πειραματική επιβεβαίωση του γενικού νόμου των ιδανικών αερίων (1)
3] Γνωριμία με τον παλμογράφο (6)
ΦΥΣΙΚΗ Γ? Λυκείου Κατεύθυνσης
ΧΗΜΕΙΑ Α? Λυκείου
1) Μελετώντας το περιεχόμενο τού χυμού του πορτοκαλιού
2) Πυροχημική ανίχνευση μετάλλων (3)
3) Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες σε ομάδες να ταξινομήσουν χημικές ενώσεις με βάση τη διάλυση τους στο νερό και τη μέτρηση της αγωγιμότητας των διαλυμάτων που προκύπτουν.
4) Χαρακτηριστικές χημικές αντιδράσεις. Προτείνονται αντιδράσεις όπως: - Καύση σύρματος Mg και μελέτη του παραγόμενου MgO. - Απλές αντικαταστάσεις π.χ. Μg ή Zn με HCl και Fe (καρφί) σε διάλυμα CuSO4. - Διπλές αντικαταστάσεις π.χ. AgNO3+KI, AgNO3+K2Cr2O7 ή K2CrO4, CuSO4+NaOH, Na2CO3 + HCl (έκλυση CO2). - Εξουδετερώσεις όπως ΗCl+ΝαΟΗ (χωρίς ορατό αποτέλεσμα και με ορατό αποτέλεσμα με χρήση δείκτη).
5) Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανίχνευση ιόντων (6)
6) Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες ζυγίζουν χημικές ουσίες (στερεές και υγρές), ο/η εκπαιδευτικός εισάγει την έννοια του mol και μετά οι μαθητές/τριες υπολογίζουν τον αριθμό των σωματιδίων στις ποσότητες που έχουν ζυγίσει
7) Προσδιορισμός της σχετικής μοριακής μάζας αερίου με ζύγιση ορισμένου όγκου αερίου.
8) Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης - αραίωση διαλυμάτων (7).
ΧΗΜΕΙΑ Β? Λυκείου
1) Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες σε ομάδες μελετούν τη διαλυτότητα στο νερό και στη βενζίνη οργανικών ενώσεων.
2) Παρασκευή αιθανόλης (απόσταξη αλκοολούχου ποτού)
3) Oξείδωση αιθανόλης (1,β)
4) Όξινος χαρακτήρας των καρβοξυλικών οξέων (3)
5) Παρασκευή σαπουνιού (6)
ΧΗΜΕΙΑ Γ? Λυκείου Κατεύθυνσης
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α΄ Λυκείου
α) Μικροσκοπική παρατήρηση μόνιμων παρασκευασμάτων κυττάρων και ιστών.
β) Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων αίματος
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας
α) Μετουσίωση των πρωτεϊνών (7)
β) Απομόνωση νουκλεϊκών οξέων (DNA από φυτικά κύτταρα) (1)
γ) Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ Λυκείου Κατεύθυνσης